مسئولیت بدهی و تعهدات شرکت ها با چه کسانی است؟
مسئولیت بدهی و تعهدات شرکت ها با چه کسانی است؟
برابر قانون،
شرکت ها شخصیتی مستقل از سهامداران و مالکین
خود دارند بنابراین دارائی، بدهی، معاملات، بستانکاری و تعهداتشان به خودشان مربوط
می شود نه به سهامداران و مالکین و مدیران آنها.
مسئول پرداخت
بدهی های یک شرکت خود آن شرکت است و بدهی شرکت را اصولا از محل اموال و دارائی و از
حساب همان شرکت، پرداخت می کنند نه از محل
اموال و حساب شخصی سهامداران و مالکین و مدیران آنها.
در موارد
زیر علاوه بر شرکت، سهامداران و مالکین شرکت نیز مسئول پرداخت بدهی شرکت به شمار می
روند:
۱) در شرکت با مسئولیت محدود، شرکاء (سهم الشرکه داران)
فقط تا میزان سرمایه ای که در شرکت با مسئولیت محدود دارند مسئول بدهی شرکت در برابر
اشخاص ثالث خواهند بود. مثلاً اگر سرمایه ثبت شده شرکت، یک میلیارد ریال باشد و یکی
از شرکاء دارای ۱۰ درصد سهم الشرکه (صد میلیون ریال) سهم الشرکه باشد در مورد بدهی
های شرکت، فقط تا میزان صد میلیون ریال، مسئول خواهد بود.
۲) در شرکت
سهامی خاص و سهامی عام مسئولیت صاحبان سهام، فقط تا میزان مبلغ اسمی سهام آنها در برابر
اشخاص ثالث است. مثلاً اگر سرمایه ثبت شده شرکت، یک میلیارد ریال منقسم به یک میلیون
سهام هزار ریالی باشد و یکی از سهام داران دارای ۱۰ درصد سهم معادل یکصد هزار سهم هزار
ریالی(یک صد میلیون ریال) سهم باشد در مورد بدهی های شرکت، فقط تا میزان صد میلیون
ریال، پاسخگو خواهد بود.
۳) در شرکت
های تضامنی (مانند صرافی ها) پس از آنکه دارائی شرکت، برای پرداخت بدهی های شرکت کفایت
نکرد نوبت به مسئولیت شرکاء می رسد و هر یک از شرکاء شرکت، مسئول پرداخت تمام بدهی
شرکت تضامنی در برابر اشخاص ثالث می باشد بدون توجه به اینکه در شرکت تضامنی چقدر شراکت
و سرمایه دارد.
۴) در شرکت
مختلط غیر سهامی، دو گروه شریک داریم. گروهی شریک با مسئولیت محدود هستند و فقط تا
میزان سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند در برابر بدهی شرکت به اشخاص ثالث، پاسخگو هستند
و گروهی که شریک ضامن، نامیده می شوند مسئول کلیه بدهی های شرکت مختلط غیر سهامی در
برابر اشخاص ثالث می باشند.
۵) در شرکت
مختلط سهامی، گروهی از شرکاء که سرمایه آنها به صورت سهام است مسئولیتشان در برابر
بدهی های شرکت به اشخاص ثالث تا میزان سهامشان است و گروهی از شرکاء که شریک ضامن نامیده
می شوند پس از آنکه دارائی شرکت، برای پرداخت بدهی های شرکت کفایت نکرد مسئول تمام
بدهی های شرکت در برابر اشخاص ثالث هستند.
۶) در شرکت
های نسبی، مسئولیت شرکای شرکت برای پرداخت بدهی های شرکت در برابر اشخاص ثالث، به نسبت
سرمایه ای است که در شرکت گذاشته اند و اگر دارائی های شرکت برای پرداخت تمام بدهی
های شرکت کافی نبود هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت دارد مسئول پرداخت
بدهی شرکت می باشد.
۷) در شرکت
های تعاونی نیز مسئولیت هر یک از سهام داران به میزان ارزش اسمی سهامی است که در شرکت
تعاونی دارد.
در تمام موارد
بیان شده در بالا بستانکاران یک شرکت وقتی می توانند برای دریافت بستانکاری خود به
شرکاء و سهامداران مراجعه کنند که شرکت منحل شده و دارائی شرکت برای تسویه بدهی ها
کفایت ننماید.
بنابراین
در وهله نخست، هر شرکتی، بدون توجه به تعداد و نوع مسئولیت شرکاء و سهامدارانش، مسئول
پرداخت بدهی ها و انجام تعهداتش می باشد و در صورتی که اموال و سرمایه شرکت برای پرداخت
بدهی ها و انجام تعهدات شرکت کفایت نکرد پس از انحلال شرکت، نوبت به مسئولیت شرکاء
و سهامداران به ترتیب بیان شده در بالا می رسد.
منبع :
صادق رئیسی کیا